Ik lig in bad en bekijk mezelf van kop tot teen. En ik vraag me af wat ik nu mooi en minder mooi vind aan mezelf. Waar ik me voor schaam en waar ik trots op ben. Waar ik mee durf pronken en wat ik liever verberg… Misschien spelen die gedachten ook bij jou ook wel eens op?
Al die gedachten spoken door jouw hoofd. De ene keer al intenser dan de andere keer. Bijvoorbeeld wanneer je een nieuwe date hebt. Of wanneer je moet solliciteren. Of wanneer je een belangrijke meeting hebt en je het moet afleggen tegen andere knappe(re) collega’s. Misschien sta je er elke dag mee op en bekritiseer je jezelf regelmatig in de spiegel. Of ga je er dagelijks mee slapen. Maar de ene persoon is natuurlijk frisser ’s morgens en de andere ’s avonds. Dat laatste? Oh. Dat was een grapje.
Mensen, mensen en nog eens mensen. Die hebben het in jouw en mijn hoofd gestoken dat je voeten, je gezicht, je buik of je oren niet mooi genoeg zijn. Niet goed genoeg. Niet goed genoeg om erbij te horen. Of om aantrekkelijk te zijn.
Misschien was het je moeder die je er al van kleinsaf aan subtiel aan herinnerde dat je achterwerk te veel in de weg zit. Misschien werd je na het sporten in de douche aangesproken op de vorm van je penis. Misschien was het te klein, te groot of te lelijk. Misschien moedigt je partner je herhaaldelijk aan om minder suiker te eten want dat buikje gaat in tegen hun schoonheidsideaal. Misschien werd je er in de klas, door de meester, herhaaldelijk aan herinnerd hoe groot/klein/dun je wel niet bent. Veelal subtiel, soms regelrecht in je gezicht… En soms gewoonweg grof en mensonterend.
Jij bent/was slachtoffer van bodyshaming. En hoogstwaarschijnlijk ben je ook schuldig aan bodyshaming. Ook ik kreeg mijn share aan bodyshaming, maar pleit ook schuldig. Het zit ons ingebakken. Schoonheidsidealen worden voortdurend in stand gehouden door ieder van ons, en nog verder versterkt door commerciële belangen. Let er maar eens op wanneer je de apotheek passeert. In een apotheek hangt het vol met reclamebeelden van één soort vrouw, eentje met een gladde, zachte veelal bleke huid. De plek die zogenaamd bedoeld is om ons welzijn te versterken, houdt mee onrealistische schoonheidsidealen in stand.
Of kijk eens naar porno. Die staat vol met ‘ste’s’. De slankste, dikste, grootste, kleinste, jongste, geilste, heetste, knapste, langste en diepste. Het is bijzonder frustrerend als jouw lijf weinig ‘stes’ heeft. En als je veel ‘stes’ hebt, dan mag je er ongetwijfeld dagelijks gewenste en ongewenste complimenten op ontvangen. Dan word je als het ware een object voor anderen.
En zo creëren schoonheidsidealen alleen maar meer verdeeldheid tussen mensen. Het werkt bodyshaming in de hand. Ook al denk je van jezelf dat je nog nooit een subtiele opmerking gedaan hebt ten opzichte van iemand anders. Toch ben je ook mee bevooroordeeld. Je voelt je misschien niet aangetrokken tot een dikker iemand. En dat is je goed recht. Maar sta je er ook bij stil waar dat vooroordeel in jezelf vandaan komt? In de tijd van Rubens, maar ook in diverse regio’s ter wereld was/is ‘dik’ zijn dan weer een schoonheidsideaal. Je kan blind blijven voor je vooroordelen. Of je kan er anders leren naar kijken.
Je kan anders naar de mensen rondom je leren kijken. Het vergt wel tijd, moed en doorzettingsvermogen. En het blijft een eeuwige weg om aan te timmeren. Durf je naar een ander soort porno kijken, met een meer realistische weergave van de werkelijkheid? Sta je er voor open om eens iemand te daten die niet in je shortlist staat van lange, sterke, knappe, blonde mannen? Kan je ook schoonheid en misschien zelfs aantrekking ervaren in het aanschouwen van iemand die je anders nooit zou zien staan? Moet een vrouw altijd een grote boezem hebben om in je plaatje te passen van ideale vrouw? Kan je die oordelende kijk op een (te) magere vrouw omzetten in een positieve blik?
Net zoals racisme, is het uiteraard belangrijk om bodyshaming altijd en overal aan te kaarten en te veroordelen. Maar we kunnen niet dromen van een wereld waarin alle lichamen mee kunnen zegevieren, als we niet de bodyshamer (of de racist) in onszelf met mededogen (h)erkennen, transformeren en helen.
